BỒ-TÁT LONG THỌ VÀ TÊN ĂN TRỘM
Long Thọ (Nagarjuna), là một trong tám muôn bốn Đại thành tựu giả ở Ấn độ vào khoảng thế kỷ thứ IX
Ngài là một khất sĩ “trần trụi” và được yêu mến bởi tất cả những người cầu đạo chân chính.
Hoàng hậu cũng quý kính Long Thọ hết mực. Ngày nọ, bà thỉnh cầu ngài vào cung. Long Thọ đến. Hoàng hậu xin ngài một đặc ân.
Long Thọ nói:
– Hoàng hậu muốn gì?
Bà nói:
– Ta muốn cái bát khất thực của ngài.
Long Thọ đưa bát cho hoàng hậu. Đó là vật duy nhất ngài có. Cái bát khất thực. Rồi hoàng hậu đưa cho Long Thọ một cái bát bằng vàng nạm kim cương.
– Bây giờ ngài hãy giữ cái bát này. Ta sẽ thờ cái bát khất thực mà ngài đã mang theo bao lâu nay. Nó có năng lượng gia trì của ngài. Giờ nó trở thành đền đài của ta. Một người như ngài không nên dùng cái bát khất thực bằng gỗ tầm thường. Hãy giữ cái bát bằng vàng này. Ta đặc biệt làm nó tặng ngài.
Cái bát thực sự rất quý giá. Nếu Long Thọ là một hành giả tâm linh bình thường, hẳn ngài đã nói “Ta không dùng nó. Ta đã từ bỏ thế tục”. Nhưng đối với ngài, mọi thứ không khác gì nhau, nên ngài đã nhận chiếc bát vàng.
Khi ngài rời cung điện, một tên trộm nhìn thấy. Hắn không thể tin vào mắt mình. Một người trần trụi như ông ta mà lại có thứ bảo vật quý giá như vậy? Ông ta có thể bảo vệ nó được bao lâu? Vậy là tên trộm đi theo ngài.
Long Thọ đang trú trong một ngôi đền cổ đổ nát ngoài thị trấn, không cửa đóng then cài. Nó chỉ là một đống đổ nát. Tên trộm vui mừng nghĩ “Chẳng bao lâu nữa ông ấy sẽ đi ngủ và mình sẽ chôm cái bát không mấy khó khăn”.
Khi tên trộm đang nấp sau bức tường ngay bên ngoài cửa, Long Thọ ném cái bát ra. Hắn không thể tin được những gì đang xảy ra. Long Thọ ném nó đi vì ngài biết tên trộm đang theo mình. Ngài biết rõ hắn theo ngài không phải vì ngài mà vì cái bát. Vậy tại sao phải để hắn đợi. Giải quyết cho xong để hắn còn đi, mình con ngủ.
Tên trộm nghĩ “Một cái bát quý như vậy mà ông ta lại ném nó đi quá dễ dàng. Mình không thể đi mà không cám ơn một tiếng”. Hắn biết chắc cái bát được ném cho hắn.
Hắn nhìn vào và nói:
– Thưa ngài, xin hãy nhận lời cảm ơn của tôi. Ngài là một người hiếm có. Tôi không thể tin vào mắt mình. Và một ao ước to lớn đã phát sinh trong tôi. Tôi đang lãng phí đời mình khi làm một tên ăn trộm. Cũng có những người như ngài chăng? Tôi có thể bước vào và sờ chân ngài một chút được không?
Long Thọ cười và nói:
– Đó là lý do tại sao ta ném cái bát ra ngoài. Để anh có thể vào bên trong.
Tên trộm đã mắc bẫy.
Hắn bước vào, sờ bàn chân của Long Thọ. Ngay lúc ấy, hắn thấy lòng rộng mở và hoan hỉ. Hắn nhận ra con người này không phải là người bình thường. Hắn khép nép, chân thành, biết ơn, thấy kỳ diệu và choáng váng. Khi chạm vào bàn chân của Long Thọ, lần đầu tiên trong đời hắn cảm nhận được sự hiện diện của đấng thiêng liêng.
Hắn hỏi Long Thọ:
– Phải mất bao nhiêu kiếp để tôi được như ngài?
Long Thọ nói:
– Bao nhiêu kiếp ư? Có thể ngay hôm nay và bây giờ!
Tên trộm nói:
– Ngài đùa chắc. Sao mà được? Tôi là một tên trộm, một tên trộm khét tiếng. Cả thị trấn đều biết tôi, mặc dù không thể bắt tôi. Ngay cả nhà vua cũng sợ. Tôi đã ba lần đột nhập hoàng cung ăn cắp kho báu. Họ biết mà không có bằng chứng. Tôi là một tên trộm bậc thầy. Ngài không biết tôi, vì ngài là người xa lạ với mấy chuyện này. Làm sao một kẻ như tôi lại có thể chuyển hóa ngay bây giờ?
Long Thọ nói:
– Trong một ngôi nhà cổ, bóng tối đã ngự trị ở đó trong nhiều thế kỷ và anh mang đến một ngọn nến. Liệu bóng tối có nói với anh là “Ta đã ở đây hàng ngàn thế kỷ. Ta không thể biến mất chỉ vì anh đã mang đến một ngọn nến. Ta đã sống rất lâu ở đây”? Bóng tối có năng lực phản kháng không? Có khác biệt gì giữa bóng tối một ngày và bóng tối một triệu năm?
Tên trộm nhận ra vấn đề. Bóng tối không thể chống lại ánh sáng. Khi ánh sáng đến, bóng tối bị xua tan.
Long Thọ nói:
– Anh có thể ở trong bóng tối hàng triệu kiếp. Điều đó không quan trọng. Nhưng ta có thể cho anh một bí mật. Anh có thể thắp sáng một ngọn nến trong chính con người anh.
Tên trộm nói:
– Còn nghề của tôi? Tôi có phải từ bỏ nó không?
Long Thọ nói:
– Việc đó phải tự do anh quyết định. Ta không quan tâm anh là ai, làm nghề gì. Ta chỉ có thể cho anh một bí quyết thắp sáng ngọn nến trong con người anh, và sau đó mọi việc đều tùy thuộc vào anh.
Tên trộm nói:
– Nhưng bất cứ khi nào tôi đến hỏi các bậc thánh thiêng, họ đều bảo phải ngừng ngay việc ăn trộm, sau mới có thể khai thị cho tôi.
Long Thọ cười và nói:
– Phải đến hỏi mấy tên anh trộm ấy, đừng hỏi mấy ông thánh kia. Họ không biết gì đâu. Anh chỉ cần theo dõi hơi thở của mình. Một phương pháp cổ xưa của Đức Phật. Anh chỉ cần quan sát hơi thở vào, hơi thở ra. Bất cứ khi nào anh nhớ, hãy quan sát hơi thở của mình. Ngay cả khi đi ăn trộm, khi anh đột nhập nhà người trong đêm, hãy tiếp tục theo dõi hơi thở của mình. Khi mở rương báu, thấy kim cương lấp lánh trong đó, cứ tiếp tục theo dõi hơi thở của mình. Muốn làm gì làm, nhưng đừng quên theo dõi hơi thở.
Tên trộm nói:
– Nghe có vẻ đơn giản. Không cần đạo đức, không cần nhân cách, không đòi hỏi gì khác ư?
Long Thọ nói:
– Hoàn toàn không. Chỉ cần dõi theo hơi thở.
Sau mười lăm ngày, tên trộm quay lại. Hắn giờ là một người hoàn toàn khác.
Hắn quỳ mọp dưới chân ngài và nói:
– Ngài đã bẫy tôi. Ngài bẫy khéo đến nỗi tôi không mảy may nghi ngờ. Trong mười lăm ngày qua, tôi đã cố gắng, nhưng không thể. Nếu theo dõi hơi thở, tôi không thể ăn trộm. Nếu ăn trộm, tôi không thể theo dõi hơi thở. Khi theo dõi hơi thở, tôi thấy mình rất lặng yên, tỏ tường và tỉnh giác đến mức ngay cả những viên kim cương khi đó cũng không khác sỏi đá. Ngài đã tạo ra cho tôi một tình trạng khó khăn, một tình thế khó xử, tiến thoái lưỡng nan. Giờ tôi phải làm sao?
Long Thọ nói:
– Cứ lạc trôi đi, cứ làm bất cứ điều gì mình muốn. Nếu vẫn muốn sự tĩnh lặng, sự an bình, sự hỷ lạc, vốn khởi sinh trong anh khi anh theo dõi hơi thở của mình, thì hãy chọn nó. Nếu anh nghĩ rằng tất cả kim cương và vàng bạc có giá trị hơn thì chọn vàng bạc kim cương. Cái đó là do anh chọn. Ta là ai mà bàn tính cho cuộc đời anh?
Gã trộm nói:
– Tôi không thể để mình chọn sự si mê không tỉnh giác một lần nữa. Tôi chưa bao giờ được trải qua những khoảnh khắc như vậy. Xin ngài hãy nhận tôi làm đệ tử. Xin hãy điểm đạo khai mở cho tôi.
Long Thọ nói:
– Ta đã điểm đạo khai mở cho anh rồi.
Con đường tâm linh cao thượng không dựa trên đạo đức mà dựa trên thiền định. Con đường tâm linh đó không bắt nguồn từ những nguyên tắc mà từ tâm.
Nói đến Long Thọ là nói đến Trung luận. Bộ luận nổi tiếng nhấn mạnh đến Trung đạo. Mở đầu bằng bài kệ với tám chữ không (bất). Không sinh cũng không diệt/ Không thường cũng không đoạn/ Không đến cũng không đi/ Không một cũng không khác. Không sinh, vì không phải là sinh khởi của phàm phu. Không diệt, vì không phải là tịch diệt của Nhị thừa. Lìa hai biên ấy chính là Trung đạo. Toàn bộ giáo lý ấy thấm đượm mọi hành vi của Long Thọ. Trần trụi, mà không chấp trước. Bởi trần trụi ấy không bắt nguồn từ sự tịch diệt của Nhị thừa mà là hiện thân của tánh Phật, là “tướng không” nói trong kinh Bát-nhã, là “Phi tất cả mà tức tất cả” nói trong kinh Lăng Nghiêm. Không trụ mé này mà cũng chẳng trụ mé kia. Chỉ là tùy duyên hiện tướng. Vì là hiện tướng của tánh không, không qua lớp bọc vô minh, nên mọi hiện tướng đều không lìa cái gọi là bất nhị.
Theo: Chân Hiền Tâm
COMMENTS