THIỀN QUÁN MẬT CHÚ CHUẨN ĐỀ QUA CHỨNG ĐẠO CA – PHẨM 53

Chánh văn:

Chủng tánh tà, thố tri giải,

Bất đạt Như Lai viên đốn chế,

Nhị thừa tinh tiến vật đạo tâm,

Ngoại đạo thông minh vô trí tuệ.

Dịch:

Chủng tánh tà, tri giải bậy,

Pháp viên đốn Như Lai chẳng thấy,

Hai thừa tinh tiến chẳng đạo tâm

Ngoại đạo thông minh không tuệ trí.

Bài kệ này ngài Huyền Giác nói lên sự tu học. Nếu chúng ta không tự tỉnh giác cứ chạy mãi theo văn tự ngữ ngôn, chấp cái thấy cái biết trong văn tự ngữ ngôn, đem sự hiểu biết như vậy cho rằng mình biết, mình hay, mình giỏi. Tất là chấp cái chủng tử tà, chấp nghiêng lệch không chính.

Ở đây chính tất là không chấp dính ở hai bên có và không luôn ở trung đạo không dính mắc. Ngay bây giờ thường chúng ta chấp dính vào danh gọi, tên gọi, lời nói, ngữ ngôn. Bị danh ngôn đó dẫn chúng ta đi sai lệch không biết tất cả những phần giáo đều là lời nói biểu hiện bên ngoài, để nhằm chỉ cái tự tánh thanh tịnh không sinh diệt. Người học tu không hiểu liền ngay đó chấp nơi câu cú sinh hiểu, liễu như vậy là đếm kho báu của người. Và ngay nơi đó không biết mình đang lấy cái đó để làm sự tu học của mình, rồi đem những cái đó đem giảng bày:

Chủng tánh tà, tri giải bậy,

Pháp viên đốn Như Lai chẳng thấy,

Hai thừa tinh tiến chẳng đạo tâm

Ngoại đạo thông minh không tuệ trí.

Pháp viên đốn Như Lai bao đời không sinh diệt, nó đã có sẵn ở ta không cần phải tạo tác thêm hay vứt bỏ một pháp nào. Nó luôn ở cùng chuyên chở vạn niệm, vạn pháp. Tất cả pháp thiện pháp ác đều có nó  cả –  Tự tánh thanh tịnh sáng suốt đó. Nếu không có tất cả pháp chúng ta đều không biết cái đó chuyên chở cái biết trong vạn niệm. Cái năng lực biết đó nó đều có trong từng pháp, nó đã có sẵn từ vô thuỷ vô chung đến nay. Nhưng vì chúng ta chạy theo các pháp vô thường, khi các pháp tới khởi niệm bèn chấp đó giữ đó tình thức phân biệt, khiến ngay nơi đó thành hình. Đã hình sắc thì phải vô thường, chúng ta luôn chạy theo như vậy. Nếu khi các pháp đến ngay nơi đó chỉ biết đó thôi. Pháp nào đến, niệm nào đến đều ngay nơi đó biết “ như vậy” không phân biệt, không có tình thức ngay đó. Thì đó niệm ấy là “ như thị”  thấy như – Thấy như . Vì không phân biệt không sinh hai thì nó liền như, không cần phải lấy phải bỏ gì cả.

Người tu mật chú Chuẩn Đề biết như vậy. Úm Chiết Lệ Chủ Lệ Chuẩn Đề Ta Bà Ha. Bộ Lâm, cũng không có khởi niệm, niệm Úm Chiết Lệ Chủ Lệ Chuẩn Đề Ta Bà Ha. Bộ Lâm. Trong tự tâm diệu dụng nó thể hiện lệ các pháp đều thấy nghe như vậy. Tức đức Phật Mẫu Chuẩn đề tâm chân ngôn người đang diệu dụng:

Hai thừa tinh tiến chẳng đạo tâm.

Hai thừa ở đây Ngài nói đến Thinh văn Thừa, Duyên Giác Thừa. Người hành giả tu ở hai thừa nay rất tinh chuyên, có thể bế tất cả các duyên ngồi một mình ăn một bữa, ngồi mãi chẳng nằm lễ bái suốt ngày. Người cứ bám vào sự tu như vậy, không tự soi lại bản tánh thanh tịnh của mình, thì cũng còn hồ nghi sinh tử.

Thiền sư Đức Sơn nói: “ Ở trên núi một mình, ngày ăn một bữa, ngồi mãi chẳng nằm, sáu thời lễ tụng vẫn hồ nghi sinh tử”, Lão Hổ nói : “Các hạnh vô thường là pháp sanh diệt”

Dù cho tu cho làm như thế nào đi nữa, nhưng để lập hạnh thì đức Phật nói: Các hạnh vô thường là pháp sinh diệt. Những công phu tạo tác chấp giữ, buông bỏ nó đều thuộc hình tướng, còn tự tánh tâm thanh tịnh nó hằng có, không cần phải dùng một pháp nào cả, không cần phải bỏ một  pháp nào cả. Cho nên Đức Huyền Giác mới nói rằng:

Hai thừa tinh tiến chẳng đạo tâm.

Ngoại đạo thông minh không trí tuệ.

Ở đây ngài Huyền Giác nói ngay nơi sự tu của mình để mình tỉnh giác mà tu học. Ngài nhắc cho chúng ta biết một điều rằng. Dù có thông minh, sáng suốt biện tài học thức nhiều đi nữa, cũng là nằm trên cái trí sinh diệt, phân biệt, bỏ cái này bắt cái kia, cái tốt cái xấu, cái sung sướng khổ đau đều nằm trên sự đối đãi phân biệt cả. Trên xã hội rất nhiều người giỏi. Họ biết rất nhiều, hiểu biết biện tài khó ai qua. Nhưng những cái biết học thức đó nó đều nằm trên sự hiểu biết phân biệt sinh diệt không trí tụê, không phải trí huệ Bát nhã. Trí tuệ sáng suốt nó luôn có tự bao giờ, nó không được hình thành, chất chứa kinh nghiệm từ sự kiện này qua sự kiện khác. Trí Huệ Bát Nhã nó không vướng mắc ở thời gian, không gian, không vướng mắc ở vạn pháp. Nếu nó vướng mắc vào một vật, một ý niệm, thì nó không phải là Bát nhã. Bởi vì như vậy nó bị ngăn che giới hạn. Bát nhã rộng lớn không ngăn ngại, vì nó không có một vật nào dinh vào cả. Nó đã hằng cửu trong tự tánh thanh tịnh.

Ở bài kệ này ngài Huyền Giác nhắc chúng ta hãy tỉnh giác để không bị kẹt vào sự thông minh sinh diệt phân biệt của thế gian, không kẹt trong cái tinh tấn thuộc về bên ngoài về tạo tác hữu vi hữu hình. Những thứ đó đều nằm trong vô thường.

Cư sĩ Thanh Hùng

Pháp hiệu: TC. Trí

Mật tông hiệu: Kim Cang Kiết Tường

NHƯ LAI THIỀN MẬT CHÚ CHUẨN ĐỀ UẾ TÍCH