THIỀN QUÁN MẬT CHÚ CHUẨN ĐỀ QUA CHỨNG ĐẠO CA – PHẨM 43

Chánh văn:

Chân bất lập, vong bổn không,

Hữu vô cấu khiển bất không không.

Nhị thập không môn nguyên bất trước,

Nhất tánh như lai thể tự đồng.

Dịch:

Chân chẳng lập, vọng vốn không,

Có không đến bặt chẳng không không.

Hai chục cửa không nguyên chẳng dính,

Một tánh như lai thể tự đồng.

Ở đây sư nói đến chân và vọng. Ngài bảo rằng không có vọng chân gì. Vọng chân là do tâm sinh ra mà thôi. Tâm sinh các pháp đều sinh, tâm diệt các pháp đều diệt. Bản chân tâm nó hằng có, không cần phải bỏ vọng mới thấy chân. Khi khởi tâm bỏ tức ngay nơi đó tâm đã sinh rồi, tự ngay nơi đó tâm ta đã đem cái chân thành vọng, không cần phải sinh một pháp nào trong đó cả. Khi tâm ta khởi bỏ cũng tức ngay đó tâm ta đã sinh. Ngay nơi đây chúng ta hãy tự tỉnh giác quán soi nó. Bản chất của tâm vọng nó không có thật thể của nó, nó do nhiều duyên biến hiện giả hợp lên, nó như cái bóng nếu tâm ta không khởi thì không có nó. Nếu tâm không khởi thì đâu cần phải bỏ cái gì trong đó. Cho đến cái không cũng không có nữa, vắng lặng không chỗ tâm bám víu vào để sinh. Ngay đây rất nhận nại mỉm cười, đứng có chỗ nơi đây…

Chân chẳng lập, vọng vốn không,

Có không đến bặt chẳng không không.

Tiếp đến Ngài nói đến 20 cửa không.

Hai chục cửa không nguyên chẳng dính,

Một tánh như lai thể tự đồng.

Hai chục cửa không này nó đều nằm trên lý duyên hợp cả – căn, trần, thức do 3 cái này duyên hợp với nhau tạo thành. Dừng 3 cái này lại thì tất cả đều thể không, nhưng luôn cả cái không, cái dừng đó cũng đều vắng bặt, thì 20 cái không kia đã đồng thể như lai tạng.

Ở bài viết này cũng mượn văn tự ngữ ngôn để thể hiện lên 20 cái không.

1. Nội không: Nội không này do 6 căn không có thực thể của nó, nó cũng do sự huân tập tàng chứa lại rồi khi căn ấy những hình ảnh những pháp tàng ấy duyên lại với trần cảnh thành ra có, nhưng thật thể là sự duyên hợp giả có cho nên gọi là không.  6 cửa; sắc, thanh, hương, vị, xúc, pháp như 6 con khỉ, 6 con khỉ này kêu khọt, khọt, khọt…con khỉ trong không kêu thì tự nhiên dừng, biết duyên hợp giả tướng là đủ, không cần phải đoạn diệt có không nơi đó.
2. Ngoại không: Là cái không ở bên ngoài 6 trần, 6 trần này cũng là duyên hợp cả. Không có tự tánh nhất định cũng là không, căn không động đối với 6 trần thì cái không bên ngoài thể hiện.
3. Nội ngoại không: Ở đây chúng ta nhìn lại, tỉnh giác một lần nữa để thấy sự giả hợp của lục trần, lục căn. Khi thấy 6 trần bên ngoài giả hợp không có thực thể tức không. Bên trong cũng do tàng chứa những duyên, những pháp không thật thể cũng do giả hợp thì 2 cái ngoài và trong đều không nơi đây.
4. Không không: Khi 6 trần là không, căn là không, 6 thức ngưng phân biệt, vì sự phân biệt ấy cũng là trên nền tảng duyên hợp huân tập lẫn nhau cả. Cho nên ngay đây người hành giả cũng đừng đắn đo đến những cái không đó, không cần phải biết không nơi đây để không cũng không.
5. Đại không: Đại là lớn, cái không lớn mà cái không nào là lớn. Khi nói đến đại lớn hay hoặc nhỏ nó đều nằm ở sắc không. Cho nên đại không tức là không gian; Đông, Tây, Nam, Bắc, 10 phương đều không. Người hành giả tu hành cũng phải biết cái không đó cũng là không thực thể, nó được hình thành lớn nhỏ, cũng do dự huân tập ý niệm trong tâm thức chúng ta. Khi tâm chúng ta đã khởi niệm phân biệt có, không, lớn, nhỏ thì ngay nơi đó thế giới, sự giới hạn sẽ hình thành, hình thành ý niệm ta, rồi người, nước này, quốc độ nọ, đông, tây, nam, bắc, tây nam, đông nam…trên dưới. Khi con người đã tự vọng niệm phân biệt kia rồi, thì bị trói buộc trong giới hạn. Khi chúng ta tỉnh giác nhìn thấy nó rồi. Quốc độ, sông, núi, con người, tất cả đều duyên hợp cả, thì sẽ thành cái đại không. Mà khi đã thành ý niệm đại không của không gian kia rồi, thì cái không ấy cũng là sự duyên hợp giả có, không tướng.
6. Thắng nghĩa không: Thường khi tu hành trên lý, thấy tất cả là duyên hợp giả có không, rồi bỏ luôn cả cái không đó, nhưng tâm ta hay tưởng đến cái niết bàn chân lý thắng nghĩa không kia. Trong cái không đó, vọng thành đối đãi chấp vào đó cho là Niết bàn hay là chân lý cứu cảnh. Mặc dù nó thể hiện như vậy, nhưng cũng nằm trên sự đối đãi vi tế trong tâm ta, hãy thản nhiên đừng chấp dính vào đó nữa.
7. Hữu vi không: Tất cả những pháp trên chúng ta đều thấy nó là duyên hợp không rồi, thì tất cả pháp có động niệm, hay bình thường, không hình tướng, dục, sắc, vô sắc cũng đều không dính chấp vào đó.
8. Vô vi không: Pháp vô vi từ hữu vi mà hình thành, cho nên hữu vi không thì vô vi cũng không , tất cả đều theo hệ Bát nhã cả.
9. Tất cánh không: Cái không cao tột, cứu cánh của không, nếu còn một chút gì phân biệt vi tế, thì cũng đều mắc kẹt nơi đây. Vì tất cả đều không hết, để cuối cùng chấp cái không tột bậc, nếu có tột bậc thì có thấp có đối đãi, cũng nằm trong ý tưởng, cũng không dính vào nơi đây.
10. Vô tế không: Cái không này vượt tất cả thời gian, không gian, ý niệm cũng đều cho là không cả. Vì còn một chút đối đãi là đều không được. Trong cái không vô tế đó cũng không dính vào cái không này. Khi hành thiền sẽ thấy nó, nó sâu thẳm nhưng cũng còn có ý niệm, mà hệ Bát nhã là sạch hết, đến không còn Bát nhã nữa.
11. Tán không: Các pháp duyên hợp rồi tán ra chia chẽ ra, duyên hợp theo từng ý niệm, từng pháp. Nên khi tu cũng không bám vào một pháp, một ý niệm nào cả. Vì tất cả sẽ phân tán, không thể nắm bắt giữ được.
12. Vô biến dị không: Khi nhìn thấy các pháp là biến đổi, rồi chấp có cái không biến đổi. Nhưng khi có ý niệm đó tất duyên theo đó. Nếu đã duyên thì còn đối đãi, sự thật không có cái gì biến đổi, và biến đổi cả 2 cái đó đều không dính vào.
13. Bản tánh không: Khi tu có nhiều hành giả chấp vào sự vật của nó có bản tánh, ý niệm có bản tánh. Nhưng thực tế không có gì là nhất định cả. Vì nếu nước lửa có bản tánh nóng và lạnh ướt, nhưng với một người đi vào thiền định tu học, thì nước kia không nhấn chìm được, lửa kia không đốt cháy được. Vì không có họ và ý niệm cũng không, thì đối với những hành giả như vậy thì bản tánh của nước lửa đều không.
14. Tự tướng không: Tự tướng tức là tướng có riêng từng pháp ý niệm riêng. Như tạm lập ra tự tướng thanh tịnh, chỉ giả lập thôi chứ tướng nào thanh tịnh. Đã có tướng có ý niệm, thì không có thanh tịnh, hãy nhẹ nhàng ngay đây xả luôn tự tướng không.
15. Cộng tướng không: Cộng tướng duyên hợp tất cả là có nhiều tướng cộng lại để hình thành, như nhà cửa, cái bàn con người…Nhưng khi bỏ, phân ra từng tướng, thì  không có cái tướng; nhà, con người, cái bàn ở đó…Cho nên cộng tướng cũng không dính vào.
16. Nhất thiết pháp không: Vạn pháp đều duyên hợp, cho nên gọi là không, do nhân duyên duyên hợp mà hình thành. Cho nên không thực thể của nó. Cho nên nó không, mà không có cái biết đó nữa
17. Bất khả đắc không: Không còn một ý niệm, sự rung động gợn lên của tâm, về cái không đắc ấy.

18. Vô tánh không: Khi nhìn thấy các pháp là duyên hợp giả có không, rồi thì ngay nơi đó cũng không chấp cái ý niệm không đó. Nếu dính vào ý niệm không đó thì cái không tánh đó liền biến thành tánh ngay. Ngay đây thuộc về tưởng. Ngay nơi đây biết như trên liền có thể hiện Úm Chiết Lệ Chủ Lệ Chuẩn Đề Ta Bà Ha. Bộ Lâm, lấy thần chú này để dần dần xả đi tưởng biết tự thể nhập.
19. Tự tánh không: Khi chúng ta buông tất cả pháp để về với tự tánh. Ngay nơi đó thấy tự tánh, biết đó là tự tánh thì không phải tự tánh, tinh thần của Bát nhã là xả bỏ tất cả sạch sẽ. Nhưng ở những pháp tu chúng ta vừa nhìn thấy qua bài viết trên làm sao để quét sạch. Đó mới là việc lớn. Ngay đây rất khó, ở pháp tu Mật chú Chuẩn đề, khi thể hiện đến ngay Bát nhã, nhưng không thể dùng pháp nào, mà cũng không thể không dùng pháp nào để vào, tất cả đều là ý niệm tàng trong tâm ta. Ngay đây người tu mật chú Chuẩn Đề dùng bài ca. Úm Chiết Lệ Chủ Lệ Chuẩn Đề Ta Bà Ha. Bộ Lâm, như đứa trẻ thơ hồn nhiên hát trong an lạc. Để cuối cùng đứa bé đó thảnh thơi trong vô thức ngủ, miệng nở nụ cười.
20. Vô tánh tự tánh không: Nhưng trong vô thức nụ cười đó, đứa trẻ ngay nơi đó không có mình nơi đó, không có ý niệm. Thì tự tánh vô tánh cũng không ý nghĩa gì, nhưng thật lạ đứa trẻ đó vẫn nụ cười an lạc.

Úm Chiết Lệ Chủ Lệ Chuẩn Đề Ta Bà Ha. Bộ Lâm

Bát Nhã Ba La Mật Đa Thời, Chiếu Kiến Ngũ Uẩn Giai Không …

Cư Sĩ Thanh hùng

Pháp Hiệu Chánh Trí

Mật tông hiệu: Kim Cang Kiết Tường